Tìm hiểu về bản chất và quy trình xử lý của vụ án dân sự có dấu hiệu hình sự, cũng như những quy định quan trọng liên quan đến vấn đề này.
Thế nào là vụ án dân sự có dấu hiệu hình sự?
Vụ án dân sự có dấu hiệu hình sự có thể hiểu là trường hợp vụ án đang được xử lý theo tố tụng dân sự (các tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của các cá nhân, tổ chức) đồng thời lại có những dấu hiệu, bằng chứng cho thấy có sự vi phạm các quy định pháp luật hình sự.
Điều này thường xảy ra khi trong quá trình xử lý các vấn đề dân sự như tranh chấp hợp đồng, quyền sở hữu, hoặc bất đồng trong các giao dịch thương mại, các cơ quan điều tra hoặc toà án phát hiện ra những hành vi vi phạm pháp luật hình sự.
Các dấu hiệu của tội phạm trong vụ án dân sự có thể bao gồm: gian lận, lừa đảo, trốn thuế, rửa tiền, hoặc các hành vi gây ra tổn thất cho xã hội và cộng đồng.
Vụ án dân sự có dấu hiệu hình sự là rất phức tạp và cần được xử lý một cách cẩn thận.
Có thể kể đến một số đặc điểm quan trọng của vụ án dân sự có dấu hiệu hình sự như sau:
- Vụ án dân sự có dấu hiệu hình sự thường có sự phức tạp trong việc thu thập và xác định bằng chứng. Bởi vì nó kết hợp giữa các yếu tố dân sự và hình sự, các bằng chứng cần phải được đánh giá một cách cẩn thận để xác định tính chính xác và trách nhiệm của các bên liên quan.
- Việc xử lý vụ án dân sự có dấu hiệu hình sự có quy trình xử lý phức tạp hơn, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan pháp luật như cảnh sát điều tra, viện kiểm sát, và tòa án. Quy trình xử lý thường kéo dài và phức tạp hơn so với vụ án dân sự thông thường.
- Yêu cầu cao về chuyên môn: Do kết hợp giữa pháp luật dân sự và hình sự, việc xử lý vụ án dân sự có dấu hiệu hình sự đòi hỏi sự hiểu biết sâu rộng về cả hai lĩnh vực này từ phía Tòa án, Viện kiểm sát, cơ quan điều tra,…
Việc xác định vụ án dân sự có dấu hiệu hình sự là rất quan trọng để áp dụng các biện pháp pháp lý phù hợp và đảm bảo rằng công lý được thực thi một cách công bằng và hiệu quả.
Đồng thời, điều này cũng giúp bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan và duy trì sự tin cậy vào hệ thống pháp luật.
Giải quyết vụ án dân sự có dấu hiệu hình sự thế nào?
Căn cứ Điều 214 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án ra quyết định tạm đình chỉ vụ án dân sự khi rơi vào trường hợp Cần chờ đợi kết quả của các vụ án liên quan hoặc các sự việc mà pháp luật yêu cầu phải được cơ quan, tổ chức khác giải quyết trước khi có thể xử lý vụ án dân sự đang xử lý.
Theo đó, khi phát hiện thấy dấu hiệu hình sự trong vụ án dân sự, Tòa án phải ra quyết định tạm đình chỉ vụ án dân sự để chuyển hồ sơ sang điều tra, khởi tố hình sự.
Bên cạnh đó, căn cứ vào Điều 18 Bộ luật Tố tụng hình sự hiện hành về trách nhiệm khởi tố và xử lý vụ án hình sự thì:
“Khi phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng có trách nhiệm khởi tố vụ án, áp dụng các biện pháp do bộ luật này quy định để xác định tội phạm và xử lý người phạm tội, pháp nhân phạm tội.
Không được khởi tố vụ án ngoài những căn cứ và trình tự thủ tục do bộ luật này quy định”.
Như vậy, trong khi giải quyết vụ án, nếu tòa thu thập chứng cứ, nhận thấy có dấu hiệu tội phạm hình sự, tòa sẽ chủ động chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra có thẩm quyền xem xét.
Quy định về chuyển hồ sơ vụ án dân sự
Căn cứ khoản 1 Điều 41 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 quy định về chuyển vụ việc dân sự cho Tòa án khác; giải quyết tranh chấp về thẩm quyền như sau:
“1. Vụ việc dân sự đã được thụ lý mà không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án đã thụ lý thì Tòa án đó ra quyết định chuyển hồ sơ vụ việc dân sự cho Tòa án có thẩm quyền và xóa tên vụ án đó trong sổ thụ lý. Quyết định này phải được gửi ngay cho Viện kiểm sát cùng cấp, đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan có quyền khiếu nại, Viện kiểm sát có quyền kiến nghị quyết định này trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được quyết định. Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được khiếu nại, kiến nghị, Chánh án Tòa án đã ra quyết định chuyển vụ việc dân sự phải giải quyết khiếu nại, kiến nghị. Quyết định của Chánh án Tòa án là quyết định cuối cùng.
2. Tranh chấp về thẩm quyền giữa các Tòa án nhân dân cấp huyện trong cùng một tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương do Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh giải quyết.
3. Tranh chấp về thẩm quyền giữa các Tòa án nhân dân cấp huyện thuộc các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khác nhau hoặc giữa các Tòa án nhân dân cấp tỉnh thuộc thẩm quyền giải quyết theo lãnh thổ của Tòa án nhân dân cấp cao thì do Chánh án Tòa án nhân dân cấp cao giải quyết.
4. Tranh chấp về thẩm quyền giữa các Tòa án nhân dân cấp huyện thuộc các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khác nhau hoặc giữa các Tòa án nhân dân cấp tỉnh thuộc thẩm quyền giải quyết theo lãnh thổ của các Tòa án nhân dân cấp cao khác nhau do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao giải quyết.”
Theo đó, khi một vụ việc dân sự đã được một Tòa án thụ lý mà không nằm trong phạm vi thẩm quyền giải quyết của Tòa án đó, thì Tòa án đó sẽ phải ban hành quyết định chuyển hồ sơ vụ việc dân sự đó cho Tòa án có thẩm quyền, đồng thời xóa tên vụ án đó khỏi sổ thụ lý.
Nguyên tắc vụ việc dân sự đã được thụ lý mà không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án đã thụ lý thì Tòa án đó ra quyết định chuyển hồ sơ vụ việc dân sự cho Tòa án có thẩm quyền và xóa tên vụ án đó trong sổ thụ lý.
Quyết định này cần được gửi ngay cho Viện kiểm sát cùng cấp, các bên liên quan như đương sự, cơ quan, tổ chức, và cá nhân liên quan.
Đồng thời, các bên liên quan có quyền khiếu nại, kiến nghị trong 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được quyết định.
Nhập hoặc tách vụ án dân sự theo quy định hiện hành?
Căn cứ Điều 42 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định về nội dung trên như sau:
Nhập hoặc tách vụ án
1. Tòa án nhập hai hoặc nhiều vụ án mà Tòa án đó đã thụ lý riêng biệt thành một vụ án để giải quyết nếu việc nhập và việc giải quyết trong cùng một vụ án bảo đảm đúng pháp luật.
Đối với vụ án có nhiều người có cùng yêu cầu khởi kiện đối với cùng một cá nhân hoặc cùng một cơ quan, tổ chức thì Tòa án có thể nhập các yêu cầu của họ để giải quyết trong cùng một vụ án.
2. Tòa án tách một vụ án có các yêu cầu khác nhau thành hai hoặc nhiều vụ án nếu việc tách và việc giải quyết các vụ án được tách bảo đảm đúng pháp luật.
3. Khi nhập hoặc tách vụ án quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, Tòa án đã thụ lý vụ án phải ra quyết định và gửi ngay cho Viện kiểm sát cùng cấp, đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Trên đây là quy định về Nhập hoặc tách vụ án dân sự theo pháp luật hiện hành.
————————————–
Hy vọng những nội dung trên đây của chúng tôi sẽ hữu ích với anh/chị.
Để được tư vấn, hỗ trợ về các thủ tục pháp lý, bạn có thể liên hệ Luật sư, theo các phương thức sau:
- Hotline: 0868697673 – 0945202001
- Fanpage: https://www.facebook.com/THUANLAW.VN/
- Email: thuanlaw.vn@gmail.com
- Website: https://thuanlaw.vn/
Chúng tôi rất mong nhận được sự hợp tác!
Trân trọng!