Pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm trước nhà nước, do pháp nhân đó thực hiện hành vi gây nguy hiểm cho xã hội mà hành vi này được quy định là tội phạm trong pháp luật hình sự. Vậy, pháp nhân thương mại phải chịu trách nhiệm hình sự khi nào? Pháp nhân thương mại có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với những tội nào?
Điều kiện chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại
Pháp nhân thương mại là lpháp nhân có mục tiêu chính là tìm kiếm lợi nhuận và lợi nhuận đạt được sẽ được chia cho các thành viên.
Các pháp nhân thương mại có thể tổn tại dưới các tên gọi khác nhau về tên doanh nghiệp hoặc các tổ chức kinh tế khác, hay mô hình của các hợp tác xã… nhưng đều chung một mục đích hoạt động kinh doanh là kiếm lợi nhuận, song khi thành lập sẽ được thành lập theo hồ sơ, trình tự thủ tục khác nhau.
Căn cứ Điều 75 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, Pháp nhân thương mại chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự khi có đủ các điều kiện sau đây:
- Hành vi phạm tội được thực hiện nhân danh pháp nhân thương mại: Hành vi phạm tội được thực hiện nhân danh pháp nhân thương mại là hành vi của một người hoặc một số người đang thuộc biên chế của tổ chức kinh tế mà theo pháp luật thì tổ chức kinh tế này là pháp nhân thương mại.
- Hành vi phạm tội được thực hiện vì lợi ích của pháp nhân thương mại: Khi một người hoặc một số người thực hiện hành vi phạm tội do pháp nhân thương mại giao hoặc uỷ quyền đều vì lợi ích của pháp nhân thương mại chứ không vì lợi ích cá nhân của họ.
- Hành vi phạm tội được thực hiện có sự chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận của pháp nhân thương mại: Hành vi phạm tội của một hoặc một số người phải có sự chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận của pháp nhân thương mại. Sự chỉ đạo điều hành là sự chỉ đạo của những người đứng đầu hoặc của một tập thể pháp nhân thương mại. Ngoài sự chỉ đạo, điều hành của những người nhân danh pháp nhân thương mại còn có trường hợp tuy không có sự chỉ đạo, điều hành nhưng lại có sự chấp thuận của những người đứng đầu pháp nhân thương mại thì hành vi phạm tội cũng là hành vi phạm tội của pháp nhân thương mại.
- Chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự quy định: Tuỳ thuộc vào tội phạm mà pháp nhân thương mại thực hiện: 05 năm đối với tội phạm ít nghiêm trọng; 10 năm đối với tội phạm nghiêm trọng; 15 năm đối với tội phạm rất nghiêm trọng; 20 năm đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng (khoản 2 và khoản 3 Điều 27 của Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017).
Lưu ý: Việc pháp nhân thương mại chịu trách nhiệm hình sự không loại trừ trách nhiệm hình sự của cá nhân.
Pháp nhân thương mại có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với những tội nào?
Theo Điều 76 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bởi khoản 11 Điều 1 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017) pháp nhân thương mại có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với những tội sau đây:
– Tội buôn lậu
– Tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới
– Tội sản xuất, buôn bán hàng cấm
– Tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm
– Tội sản xuất, buôn bán hàng giả
– Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm
– Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh
– Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thức ăn dùng để chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, vật nuôi
– Tội đầu cơ
– Tội trốn thuế
– Tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước
– Tội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán
– Tội sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán
– Tội thao túng thị trường chứng khoán
– Tội gian lận trong kinh doanh bảo hiểm
– Tội trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động
– Tội vi phạm quy định về cạnh tranh
– Tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan
– Tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp
– Tội vi phạm các quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên
– Tội vi phạm các quy định về khai thác, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản
– Tội vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ động vật hoang dã
– Tội gây ô nhiễm môi trường
– Tội vi phạm quy định về phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố môi trường
– Tội vi phạm quy định về bảo vệ an toàn công trình thủy lợi, đê điều và phòng, chống thiên tai; vi phạm quy định về bảo vệ bờ, bãi sông
– Tội đưa chất thải vào lãnh thổ Việt Nam
– Tội hủy hoại nguồn lợi thủy sản
– Tội hủy hoại rừng
– Tội vi phạm quy định về quản lý, bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm
– Tội vi phạm quy định về quản lý khu bảo tồn thiên nhiên
– Tội nhập khẩu, phát tán các loài ngoại lai xâm hại
– Tội tài trợ khủng bố
– Tội rửa tiền
Hành vi được xem là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại (Điều 85 Bộ luật hình sự 2015)
Pháp nhân thương mại phạm tội mà có các hành vi sau đây thì được coi là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự
– Câu kết với pháp nhân thương mại khác để phạm tội;
– Cố ý thực hiện tội phạm đến cùng;
– Phạm tội 02 lần trở lên;
– Tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm;
– Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, thiên tai, dịch bệnh hoặc những khó khăn đặc biệt khác của xã hội để phạm tội;
– Dùng thủ đoạn tinh vi để phạm tội hoặc nhằm trốn tránh, che giấu tội phạm.
————————————–
Hy vọng những nội dung trên đây của chúng tôi sẽ hữu ích với anh/chị.
Để được tư vấn, hỗ trợ về các thủ tục pháp lý, bạn có thể liên hệ Luật sư, theo các phương thức sau:
- Hotline: 0868697673 – 0945202001
- Fanpage: https://www.facebook.com/THUANLAW.VN/
- Email: thuanlaw.vn@gmail.com
- Website: https://thuanlaw.vn/
Chúng tôi rất mong nhận được sự hợp tác!
Trân trọng!