Rủi ro trong hợp đồng mua bán là những mất mát, hư hỏng xảy ra đối với hàng hóa. Rủi ro đó có thể do lỗi chủ quan của con người hoặc do các hiện tượng khách quan gây nên (do thời tiết, do tai nạn bất ngờ, do tính chất của hàng hóa,…).
Theo quy định tại Điều 62 Luật Thương mại 2005 về Thời điểm chuyển quyền sở hữu hàng hoá: “Trừ trường hợp pháp luật có quy định khác hoặc các bên có thỏa thuận khác, quyền sở hữu được chuyển từ bên bán sang bên mua kể từ thời điểm hàng hóa được chuyển giao.”
Trên thực tế, trong hợp đồng mua bán hàng hóa, tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau trong mỗi trường hợp, mà thời điểm chuyển rủi ro là không giống nhau. Các trường hợp chuyển rủi ro cụ thể:
1. Trường hợp có địa điểm giao hàng, bên nào chịu rủi ro khi hàng hóa mất mát, hư hỏng?
Tại Điều 57 Luật Thương mại 2005 quy định về việc chuyển rủi ro trong trường hợp có địa điểm giao hàng xác định như sau:
“Điều 57. Chuyển rủi ro trong trường hợp có địa điểm giao hàng xác định
Trừ trường hợp có thoả thuận khác, nếu bên bán có nghĩa vụ giao hàng cho bên mua tại một địa điểm nhất định thì rủi ro về mất mát hoặc hư hỏng hàng hoá được chuyển cho bên mua khi hàng hoá đã được giao cho bên mua hoặc người được bên mua uỷ quyền đã nhận hàng tại địa điểm đó, kể cả trong trường hợp bên bán được uỷ quyền giữ lại các chứng từ xác lập quyền sở hữu đối với hàng hoá.”
Như vậy, trong trường hợp của bạn, hai bên có thỏa thuận về địa điểm giao hàng mà cụ thể là tại nhà kho của công ty bạn (bên mua). Việc bên nào chịu rủi ro sẽ ưu tiên xác định theo sự thỏa thuận giữa hai bên.
Trường hợp hai bên không có thỏa thuận khác, do hàng hóa bị hư hỏng trong lúc vận chuyển để giao cho công ty bạn (tức là hàng hóa hư hỏng khi chưa giao cho bên mua tại địa điểm giao hàng đã thỏa thuận) nên bên bán sẽ chịu rủi ro trong trường hợp này. Theo đó, bên mua sẽ không phải gánh chịu tổn thất về số ly thủy tinh bị hư hỏng do xe vận chuyển bị lật trên đường.
Trong trường hợp này, do bên bán không giao hàng theo thỏa thuận trong hợp đồng mua bán giữa hai bên (giao hàng không đúng số lượng, chất lượng, thời hạn, địa điểm giao hàng,… theo thỏa thuận) nên bên bán được xem là vi phạm nghĩa vụ hợp đồng. Và do đó, công ty bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu bên bán phải giao lại số ly thủy tinh mới thay cho số ly bị hư hỏng theo đúng thỏa thuận trong hợp đồng.
2. Không có địa điểm giao hàng, bên nào chịu rủi ro khi hàng hóa mất mát, hư hỏng?
Theo quy định tại Điều 58 Luật Thương mại 2005 việc chuyển rủi ro trong trường hợp không có địa điểm giao hàng xác định được quy định như sau:
Trừ trường hợp có thoả thuận khác, nếu hợp đồng có quy định về việc vận chuyển hàng hoá và bên bán không có nghĩa vụ giao hàng tại một địa điểm nhất định thì rủi ro về mất mát hoặc hư hỏng hàng hoá được chuyển cho bên mua khi hàng hoá đã được giao cho người vận chuyển đầu tiên.
3. Trường hợp mua bán hàng hóa đang trên đường vận chuyển, bên nào chịu rủi ro?
Chuyển rủi ro trong trường hợp giao hàng cho người nhận hàng để giao mà không phải là người vận chuyển được quy định tại Điều 59 Luật Thương mại 2005 như sau:
Trừ trường hợp có thoả thuận khác, nếu hàng hoá đang được người nhận hàng để giao nắm giữ mà không phải là người vận chuyển thì rủi ro về mất mát hoặc hư hỏng hàng hoá được chuyển cho bên mua thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Khi bên mua nhận được chứng từ sở hữu hàng hoá.
- Khi người nhận hàng để giao xác nhận quyền chiếm hữu hàng hoá của bên mua.
Căn cứ Điều 50 Luật Thương mại 2005 quy định:
- Bên mua có nghĩa vụ thanh toán tiền mua hàng và nhận hàng theo thỏa thuận.
- Bên mua phải tuân thủ các phương thức thanh toán, thực hiện việc thanh toán theo trình tự, thủ tục đã thỏa thuận và theo quy định của pháp luật.
- Bên mua vẫn phải thanh toán tiền mua hàng trong trường hợp hàng hoá mất mát, hư hỏng sau thời điểm rủi ro được chuyển từ bên bán sang bên mua, trừ trường hợp mất mát, hư hỏng do lỗi của bên bán gây ra.
Theo Điều 62 Luật thương mại 2005 quy định thời điểm chuyển quyền sở hữu hàng hoá như sau: Trừ trường hợp pháp luật có quy định khác hoặc các bên có thỏa thuận khác, quyền sở hữu được chuyển từ bên bán sang bên mua kể từ thời điểm hàng hóa được chuyển giao.
Như vậy, theo quy định trên thì kể từ thời điểm giao hàng thì hàng hóa được chuyển quyền sở hữu từ bên bán sang bên mua và cũng là thời điểm chuyển rủi ro nếu các bên không có thỏa thuận khác. Do đó khi bạn đã nhận hàng và đang trên đường vận chuyển hàng hóa có dấu hiệu hư hỏng thì bạn vẫn phải thanh toán số hàng hóa đã hư hỏng cho bên bán, trừ khi bạn chứng minh được số hàng hóa này đã hư hỏng trước khi giao thì sẽ không phải thực hiện thanh toán.
————————————–
Hy vọng những nội dung trên đây của chúng tôi sẽ hữu ích với anh/chị.
Để được tư vấn, hỗ trợ về các thủ tục pháp lý, bạn có thể liên hệ Luật sư, theo các phương thức sau:
- Hotline: 0868697673 – 0945202001
- Fanpage: https://www.facebook.com/THUANLAW.VN/
- Email: thuanlaw.vn@gmail.com
- Website: https://thuanlaw.vn/
Chúng tôi rất mong nhận được sự hợp tác!
Trân trọng!