Chuyển nhượng quyền sử dụng đất của người bị tâm thần cần thực hiện thủ tục gì? Ai có quyền đại diện cho người bị tâm thần?
Khi nào thì xem một người là người bị tâm thần theo pháp luật?
Mất năng lực hành vi dân sự là khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi.
Theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần
Như vậy, một người bị tâm thần (mất năng lực hành vi dân sự) không đương nhiên được xác định là người đó đã bị mất năng lực hành vi dân sự, mà chỉ khi có Quyết định có hiệu lực của Tòa án tuyên bố người này mất năng lực hành vi dân sự dựa trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.
Có được mua bán đất của người bị tâm thần?
Vì bị mất năng lực hành vi dân sự nên theo quy định, mọi giao dịch dân sự của họ phải do người đại diện theo pháp luật xác lập, thực hiện. (Điều 22 Bộ Luật Dân sự 2015).
Do vậy, các giao dịch liên quan đến tài sản của người bị mất năng lực hành vi dân sự có thể thực hiện thông qua người giám hộ. Tuy nhiên, không phải cứ là người giám hộ đương nhiên hoặc giám hộ theo pháp luật là được phép thực hiện các giao dịch liên quan đến tài sản của người mất năng lực hành vi dân sự. Chỉ các giao dịch thực hiện vì lợi ích của người bị mất năng lực hành vi dân sự mới được pháp luật công nhận.
Theo quy định tại Điều 53 Bộ luật Dân sự năm 2015 về người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự quy định:
“Điều 53. Người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự
Trường hợp không có người giám hộ theo quy định tại khoản 2 Điều 48 của Bộ luật này thì người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự được xác định như sau:
1. Trường hợp vợ là người mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ; nếu chồng là người mất năng lực hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ.
2. Trường hợp cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự, còn người kia không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con cả là người giám hộ; nếu người con cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con tiếp theo có đủ điều kiện làm người giám hộ là người giám hộ.
3. Trường hợp người thành niên mất năng lực hành vi dân sự chưa có vợ, chồng, con hoặc có mà vợ, chồng, con đều không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì cha, mẹ là người giám hộ.”
Thủ tục tiến hành chuyển nhượng tài sản của người bị tâm thần
Để chuyển nhượng tài sản của người bị mất năng lực hành vi dân sự đang đứng tên cần tiến hành theo các bước sau:
Bước 1: Yêu cầu Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự và chỉ định
Tòa án nhân dân cấp huyện, quận, thành phố nơi người bị yêu cầu tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự có thẩm quyền giải quyết.
Thành phần hồ sơ bao gồm:
– Đơn yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự (theo mẫu số 01 Nghị quyết 04/2018/NQ- HĐTP);
– Bản kết luận của cơ quan chuyên môn có thẩm quyền và các chứng cứ khác để chứng minh người bị yêu cầu bị bệnh tâm thần. Nếu không có kết luận của cơ quan chuyên môn có thẩm quyền, thì có thể yêu cầu Tòa án trưng cầu giám định.
– Tài liệu, chứng cứ chứng minh người yêu cầu là người có quyền yêu cầu;
– Giấy khai sinh, CMND, căn cước công dân, hộ chiếu, hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn, của người bị yêu cầu tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.
– Tài liệu khác có liên quan.
Bước 2: Đăng ký giám hộ cho người bị tâm thần
Người yêu cầu đăng ký giám hộ nộp tờ khai đăng ký giám hộ theo mẫu quy định và văn bản cử người giám hộ theo quy định cho cơ quan đăng ký hộ tịch (UBND cấp xã).
Thành phần hồ sơ gồm:
– Tờ khai giám hộ theo mẫu;
– Giấy tờ chứng minh điều kiện giám hộ đương nhiên (Giấy tờ chứng minh quan hệ cha, mẹ, vợ, chồng,…)
– Quyết định của Tòa án về việc quyết định người giám hộ;
– Chứng minh thư và sổ hộ khẩu của người yêu cầu giám hộ.
– Trong thời gian 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ nếu thấy đủ điều kiện thì công chức tư pháp – hộ tích ghi vào Sổ hộ tịch và cùng người đi đăng ký giám hộ vào Sổ hộ tịch, báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã cấp trích lục cho người yêu cầu.
(Theo quy định tại Điều 20, Điều 21 Luật hộ tịch 2014).
Bước 3: cử người làm người giám sát việc giám hộ theo Khoản 1 Điều 53 Bộ luật Dân sự 2015 về “Giám sát việc giám hộ”
Sau khi thực hiện các công việc trên, các bên có thể thực hiện giao dịch mua bán, chuyển nhượng, sang tên đất đai theo sự đồng ý của các thành viên trong gia đình.
Hy vọng những ý kiến trên đây của chúng tôi sẽ hữu ích với anh/chị.
Để được tư vấn, hỗ trợ về các thủ tục pháp lý, bạn có thể liên hệ Luật sư, theo các phương thức sau:
- Hotline: 08 6869 7673 – 0945 202 001
- Fanpage: https://www.facebook.com/THUANLAW.VN/
- Email: thuanlaw.vn@gmail.com
- Website: https://thuanlaw.vn/
Chúng tôi rất mong nhận được sự hợp tác!
Trân trọng!